Chore zatoki

Zatoki to wypełnione powietrzem jamy w obrębie czaszki, które łączą się z jamą nosa otworami zwanymi ujściami zatok.

Wyróżnia się następujące zatoki: klinowe, czołowe, szczękowe oraz komórki sitowe.

Wnętrze zatok przynosowych wysłane jest błoną śluzową, która stanowi przedłużenie błony śluzowej jamy nosa.

Funkcja tych struktur nie jest do końca wyjaśniona, jednak przyjmuje się, że  mają one istotny wpływ w nawilżaniu, ogrzewaniu wdychanego powietrza, stanowią swoistą barierę termoizolacyjną oraz ochronną dla mózgoczaszki i oczodołów.

Schorzenia zatok są związane z zamknięciem naturalnych ujść do jamy nosa oraz zaburzonym transportem śluzu. Najczęściej wywołuje je stan zapalny. Proces zapalny błony śluzowej zatok zawsze obejmuje także jamy nosa.

Co powoduje chorobę?

Przyczyną zapaleń zatok przynosowych są najczęściej wirusy. Wirusy wywołują zazwyczaj łagodny przebieg choroby. Dochodzić jednak może do nadkażenia bakteryjnego. w zakażeniach pochodzenia bakteryjnego dominują gronkowce, pałeczka grypowa i paciorkowce.

Każda infekcja wirusowa (przeziębieniowa, grypowa) wywołuje stan zapalny i obrzęk błony śluzowej nosa i zatok przynosowych. Obrzęk śluzówki zamyka stopniowo drożne dotąd połączenia zatok z jamą nosową. Powoduje to powstanie podciśnienia w zatokach wskutek szybkiego przepływu powietrza jamą nosową. Podciśnienie w zatokach sprzyja wnikaniu do nich obecnych w śluzówce nosa wirusów i bakterii. Niewydalana, zbierająca się wydzielina staje się pożywką dla bakterii. Temperatura i wilgotność powietrza w jamach zatok sprzyjają namnażaniu się drobnoustrojów. Intensywne namnażanie się chorobotwórczych bakterii wywołuje rozwój zapalenia, gorączki oraz uszkodzenia nabłonka śluzówki zatok.

Wyróżnia się najczęściej trzy typy przebiegu choroby, ze względu na czas trwania i skuteczność leczenia:

* ostre zapalenie zatok - trwające do 3 tygodni (ustępuje dzięki skutecznemu leczeniu lub samowyleczeniu),
* ostre zapalenie nawracające - od 3 tyg. do 3 miesięcy,
* przewlekłe zapalenie zatok - gdy zapalenie trwa powyżej 3 miesięcy.

Objawy choroby

Zapalenie zatok  przejawia się zatkaniem i wodnisto-śluzowym lub ropnym wyciekiem z nosa, upośledzeniem węchu, ściekaniem wydzieliny po tylnej ścianie gardła.

Towarzyszyć mogą takie objawy jak obrzęk powiek, drapanie w gardle, ból głowy i mięśni, ból twarzy lub szczęki oraz gorączka i  osłabienie, kaszel.

Ból lub uczucie pełności w zatokach mogą zwiększać się przy ruchach głowy.

Leczenie zapalenia zatok przynosowych

Ostre zapalenie zatok powikłane bakteryjnie ma zwykle ciężki przebieg. w tym przypadku stosuje się antybiotykoterapię pod kontrolą lekarza, przez ok. 10-14 dni. Celem antybiotykoterapii jest eliminacja zakażenia bakteryjnego oraz zapobieganie ewentualnym powikłaniom.

Ponadto leczy się dokuczliwe objawy stanu zapalnego tzw. leczenie objawowe? obrzęk śluzówki, ból zatok i głowy, gorączkę, kaszel.
Celem leczenia objawowego jest zwalczenie stanu zapalnego powodującego obrzęk śluzówki nosa i zatok oraz upłynnienie zalegającej w zatokach wydzieliny. Ponadto zwalczenie bólu zatok, bólu głowy oraz gorączki. Stosuje się tutaj leki obkurczające błonę śluzową w postaci kropli lub aerozoli do nosa,  doustnie preparaty pseudoefedryny (maksymalnie do 4 dni), niesteroidowe leki przeciwzapalne które działają również przeciwgorączkowo. Ponadto można stosować zabiegi takie jak np. inhalacje ziołowe z parą wodną, saunę, ciepłe kompresy w celu wspomożenia ewakuacji wydzieliny.